Artykuł aktualizowany: 2019-01-03
Sokal – klasztor bernardynów
Okres budowy: 1604-1619 ll., XVІІІ w.
Fundator: król Zygmunt ІІІ Waza, Jan Zamoyski, kanclerz i hetman wielki koronny, Stanisław Żółkiewski, hetman wielki koronny, Jerzy Mniszech, krajczy wielki koronny, Daniłowiczowie, Sobiescy
Informacja o obiekcie
(opracowanie: Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA)
Kościół i klasztor Bernardynów w Sokalu zostały ufundowane w r. 1599. Murowane zabudowania okazałej świątyni i przylegające do niej zabudowania klasztorne zostały wzniesione w latach 1604-1619 i 1617-1630 przez zakonnego architekta Bernarda Avelidesa. Bernardyńskie założenie miało charakter obronny i było otoczone bastionowymi fortyfikacjami, przy budowie których brał udział lubelski architekt Jan Jaroszewicz. Świątynia bernardyńska była sanktuarium słynącego obrazu Matki Boskiej Sokalskiej (kopii obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej), namalowanego ok. r. 1400 przez Jakuba Wężyka. Budowę sokalskiego kościoła i klasztoru wsparł król Zygmunt III Waza, kanclerz wielki koronny Jan Zamoyski, hetman wielki koronny Stanisław Żółkiewski, krajczy wielki koronny Jerzy Mniszech, a także rody Daniłowiczów i Sobieskich. Ofiarodawcy przyczynili się również do wspaniałego wyposażenia świątyni bernardyńskiej, m.in. fundując srebrny ołtarz cudownego wizerunku maryjnego. Z czasem sokalskie sanktuarium stało się jednym z najważniejszych miejsc pielgrzymkowych na wschodnich terenach Rzeczpospolitej, a cudowny obraz został koronowany papieskimi koronami w r. 1724. Kościół wraz z cudownym obrazem spaliły się w pożarze w r. 1843. Odbudowa nastąpiła w r. 1873. Po korekcie granicy po II wojnie światowej (1951) Sokal znalazł się na terytorium ZSRR. Bernardyni wywieźli całość wyposażenia do Leżajska, a XIX-wieczna kopia obrazu Matki Boskiej została przewieziona do bernardyńskiego klasztoru w Krakowie, a od r. 2001 znajduje się w kościele w Hrubieszowie. Kościół wraz z klasztorem został zamieniony przez władze sowieckie na więzienie o zaostrzonym rygorze. W r. 2012 kościół wraz z zabudowaniami spłonął doszczętnie w wyniku pożaru.
Film zrealizowany w ramach projektu "Polska i Ukraina. Śladami historycznego dziedzictwa" współfinansowanego ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu "Współpraca w dziedzinie dyplomacji publicznej - 2018".
W ramach projektu powstało ponad 100 krótkich produkcji filmowych poświęconych wybranym obiektom dziedzictwa architektonicznego, które znajdują się na terenie Ukrainy i powstały w okresie dawnej Rzeczypospolitej. Na liście ponad setki miejsc, które zostały sfilmowane znalazły się twierdze, pałace, kościoły i in. W pracę przy tworzeniu filmów zaangażowano polsko-ukraiński zespół, w skład którego weszli historycy, publicyści, dziennikarze, organizacje pozarządowe oraz młodzież.
Realizatorzy projektu:
Stowarzyszenie Integracja Europa-Wschód
Wsparcie projektu:
Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA
Patronat medialny:
portal historyczny historykon.pl
Project co-financed by the Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Poland as part of the "Cooperation in the field of public diplomacy 2018"
