Artykuł aktualizowany: 2019-01-03
Zespół klasztorno - forteczny w Berdyczowie
Okres budowy: 1634-1642 (odbudowany i przebudowany w XVIII w.)
Fundator: Wojewoda kijowski Janusz Tyszkiewicz
Informacja o obiekcie
(opracowanie: Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA)
W w. XV-XVI Berdyczów należał do Tyszkiewiczów, którzy wznieśli tu zamek. W r. 1630 wojewoda kijowski Janusz Tyszkiewicz przekazał swoją rezydencję na klasztor karmelitów bosych. W latach 1634-1642 powstał kościół, w którym umieszczono cudowny obraz Matki Boskiej. Miasto było ufortyfikowaną nadgraniczną twierdzą. Berdyczów został zniszczony w czasie powstania Chmielnickiego. W r. 1686 karmelici zostali zmuszeni do opuszczenia klasztoru, do którego powrócili dopiero w r. 1717. Budowę nowego kościoła podjęto w latach 1739-1743 według planów Jana de Witte. Przy kościele, w latach 1769-1782, wzniesiono wolno stojącą wieżę-dzwonnicę, a sam klasztor otoczono potężnymi fortyfikacjami przekształcając go w warowną fortecę. W r. 1864 nastąpiła kasata zakonu, a klasztor przejęły władze carskie. Karmelici powrócili po raz kolejny w r. 1917, by w trzy lata później uciekać przed armią radziecką, która zniszczyła i spustoszyła klasztor i kościół. Po r. 1926 władze skonfiskowały sanktuarium przekształcając kościół na muzeum ateizmu, a klasztorne mury na więzienie. Zniszczony w czasie II wojny światowej zespół został odbudowany w r. 1958, a w murach klasztornych umieszczono szkołę muzyczną. W r. 1919 kościół i część fortecy została zwrócona karmelitom.
Od r. 2007 przy klasztorze są realizowane prace remontowe ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, m.in. dzięki temu wsparciu w klasztorze utworzono niewielkie muzeum poświęcone urodzonemu w Berdyczowie Józefowi Conradowi-Korzeniowskiemu.
Film zrealizowany w ramach projektu "Polska i Ukraina. Śladami historycznego dziedzictwa" współfinansowanego ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu "Współpraca w dziedzinie dyplomacji publicznej - 2018".
W ramach projektu powstało ponad 100 krótkich produkcji filmowych poświęconych wybranym obiektom dziedzictwa architektonicznego, które znajdują się na terenie Ukrainy i powstały w okresie dawnej Rzeczypospolitej. Na liście ponad setki miejsc, które zostały sfilmowane znalazły się twierdze, pałace, kościoły i in. W pracę przy tworzeniu filmów zaangażowano polsko-ukraiński zespół, w skład którego weszli historycy, publicyści, dziennikarze, organizacje pozarządowe oraz młodzież.
Realizatorzy projektu:
Stowarzyszenie Integracja Europa-Wschód
Wsparcie projektu:
Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA
Patronat medialny:
portal historyczny historykon.pl
Project co-financed by the Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Poland as part of the "Cooperation in the field of public diplomacy 2018"
